Hoe zit dat?
Dagelijks ontwaken er diverse emoties en gevoelens als we geconfronteerd worden met bepaalde omstandigheden die we als prettig of onprettig ervaren. En hoe we met deze emoties omgaan is voor iedereen anders. Dit hangt af van de aaneenschakeling van bepaalde gedachten die hieraan verbonden zijn en geactiveerd worden als we met soortgelijke situaties geconfronteerd worden. Als deze terug te leiden zijn naar een heftige gebeurtenis uit het verleden, zullen die als negatief ervaren worden. Negatieve gedachten en emoties leiden tot disfunctioneel gedrag.
Emotionele Intelligentie?
In ons leven hebben we niet alleen te maken met onze eigen emoties, maar ook met die van anderen. Als we goed met onze emoties kunnen omgaan, als we onze emoties goed kunnen reguleren, noemen we dat emotionele intelligentie (EQ). En als we er niet zo goed in zijn onze emoties te reguleren, kunnen we het leren. M.a.w. we kunnen emotioneel intelligenter worden, door ons meer bewust te worden van onze emoties en wat het met ons doet.
Hoe hoger je EQ, hoe beter je met je eigen emoties en die van anderen om kunt gaan. Een aantal vaardigheden die je hiervoor kunt leren, is:
- Het goed kunnen lezen van emoties op het gezicht en herkennen van lichaamstaal van anderen.
- Het kunnen begrijpen van eigen emoties en die van anderen, weten waar ze vandaan komen en wat ze betekenen.
- Het kunnen omgaan met je eigen emoties en met die van anderen door ze te controleren/reguleren; empathie, verantwoordelijkheid en motivatie te tonen om doelen te bereiken.
Om je emoties te begrijpen, ga je je steeds afvragen wat je voelt bij een confrontatie en nagaan wat je gedachten zijn. Herken je deze emotie en hoe vaak is deze eerder voorgekomen? In welke situaties is deze voorgekomen? Wat zijn jouw gedachten geweest die hieraan vooraf gingen? Zie je hier een patroon in? Zijn dit jouw conditioneringen of die van de ander? We noemen dit Registratie in cognitieve gedragstherapie.
Wat kun je doen als gedrag disfunctioneel wordt door emoties?
Het kan zijn dat je zelf regelmatig tegen beperkingen aanloopt in je functioneren, op werk en/of privé. En je kunt maar niet achterhalen waar dit vandaan komt. Je herkent er inmiddels wel al een patroon in, maar hoe kom je er van af!
Er zijn uiteraard verschillende manieren om je bewust te worden van je gedrags-, je emotie- en je gedachtenpatronen, het disfunctionele gedrag te benoemen en hoe je dit gedrag kunt aanpassen.
Expressie in schrift, drama, beeldend……….
Ik heb er voor nu even 2 uitgelicht, omdat ik als coach deze behandelmethode graag in combinatie toepas, afhankelijk van het probleem en het doel en niet te vergeten de voorkeur van de cliënt:
· Vanuit cognitie
Door blootstelling (exposure) aan een soortgelijke situatie/gebeurtenis die toen impact heeft veroorzaakt, en de hieraan gekoppelde emoties en gedrag te herbeleven. Dit kun je doen door bijvoorbeeld de gebeurtenis weer terug te halen en in detail op te schrijven. Of de gebeurtenis na te spelen in een rollenspel. Op basis hiervan wordt gezocht naar een andere manier van denken en reageren.
· Vanuit creativiteit en voelen
Door te tekenen, te schilderen en te boetseren geef je op een kunstzinnige manier expressie aan emoties. Meditatie en visualisatie zijn hier een onderdeel van om zo weer de gebeurtenis te kunnen voelen en te begrijpen, als emoties geblokkeerd zijn en een dialoog niet mogelijk is.
Vanuit het cognitieve en creatieve word je tijdens coaching/therapie opnieuw blootgesteld aan de emotie met als doel het disfunctionele gedrag te reduceren. We hebben het hier dan bijvoorbeeld over de emotie ANGST, die een stoornis veroorzaakt in functioneel gedrag.
Een techniek die je zelf kunt toepassen om je bewust te worden van je gedrag, te willen veranderen en je emotionele intelligentie te ontwikkelen, is het aanleren van enkele vaardigheden.
Om mee te beginnen:
1. Ga gevoelens niet uit de weg: Sta als eerste stil bij wat je voelt (op emotioneel en fysiek gebied) en onderzoek wat je hierin fysiek tegenkomt, bijvoorbeeld spanning in je schouders of borst, hoofdpijn, onderbuikgevoel. Ga na hoe ze tot stand zijn gekomen en voorkom dat alarmbellen afgaan, dit veroorzaakt stress. Zorg dat je voldoende ontspanning hebt.
2. Oordeel niet te snel over je gevoelens: Je bent gauw geneigd om je gevoelens te veroordelen. Je kent de uitdrukkingen vast wel: “Niet lullen, maar poetsen!” of “Je klaagt steen en been!” of “Als je alles van te voren weet, ga je liggen voor je valt!“ Deze houding zorgt er voor dat gevoelens er niet mogen zijn. Door zonder oordeel stil te staan bij wat je voelt, ze juist te accepteren, kun je beter leren omgaan met emoties.
3. Kijk of je connecties kunt vinden tussen je gevoel en je gedachten: Jouw overtuigingen/conditioneringen die in het verleden voor jou functioneel waren, kunnen automatisch nog een uitgangspunt zijn voor het heden of de toekomst, die waarschijnlijk geen nut meer hebben maar wel gaan tegenwerken. Vraag je zelf dus af wat het nut van deze emoties nu zou kunnen zijn voor jou? Zoals: “Waarom ben ik hier nu zo bang voor?” of “Wat maakt me nu precies zo angstig in deze situatie?”.
Blijf realistisch in het gebruik van woorden als “nooit” en “altijd” bij het registreren van de situatie, gedachten, emoties en uitspraken voor het concreet maken van je problematiek.
Hulp nodig bij je veranderproces?
Auteur: Juanita van den Broek
Reactie schrijven